Uyazi ukuthi i-Angkor Wat eCambodia yiyona lesikhumbuzo esikhulu kunazo zonke emhlabeni kodwa akenzanga uhlu olusha lwezimangaliso eziyisikhombisa zomhlaba? Noma ukuthi empeleni liqashiwe ngenzuzo engxenyeni engaphandle kweCambodia? Ambalwa kulawa maqiniso angama-Angkor Wat angase akumangaze.
I-Angkor Wat, indawo eyaziwa kakhulu ye-UNESCO ye-World Heritage Heritage, ivulekile futhi iyathandeka ukuhlola. Amanxiwa ethempeli anendlela yokuthungela umvubukuli wangaphakathi kithi sonke.
Ngeke usheshe ukukhohlwa ukujikijela ukuthungatha, ukubhujiswa okuqoshiwe kompucuko owake waba khona!
- Bona kuphi i-Angkor Wat .
Ulwazi oluvamile
- I-Angkor Wat ihumusha ku "Idolobha LamaThempeli" noma nje "iThempeli Lomuzi." Amathempeli amasha namanxiwa atholakala cishe njalo ngonyaka.
- I-Angkor Wat yisona sizathu esiyinhloko sokuthi abangaphezu kuka-50% wezivakashi zomhlaba wonke bavakashela eCambodia unyaka ngamunye. Abantu baseCambodia bayaziqhenya ngesikhumbuzo sabo sasendulo, ngakho bayaziqhenya ngokuthi bayifaka efulethini laseCambodia ngo-1850. Izwe elilodwa kuphela elimhlophe ezweni elibonisa isikhumbuzo sesizwe ifulegi lamanje lase-Afghanistan. Izithombe ezivela e-Angkor Wat nazo zivela ezinkolweni eziningi ze-riel (imali yaseCambodia).
- Amadolobha ase-Angkor alula ngaphezu kwamakhilomitha angaphezu kwangu-248 (amakhilomitha angama-400 square). Izivakashi eziningi ziphutha ubukhulu be-Angkor futhi zivakashela amathempeli ambalwa kuphela adumile .
- I-Angkor Wat ijwayele ngendlela engavamile entshonalanga, isiqondiso esivame ukuhambisana nokufa esiko lamaHindu. Abavubukuli kanye nabafundi abavumelani nokuthi kungani abakhi basendulo bakhetha ukuphambuka kusukela evamile (ekhomba izakhiwo empumalanga) ngaleso sikhathi.
- Ama-Bas-reliefs e-Angkor Wat afundela nge-clockwise, enye inkomba yokuthi ithempeli lihlotshaniswa nemikhuba yomngcwabo.
- Futhi engavamile ngesikhathi sokwakhiwa, u-Angkor Wat wanikezelwa kuVishnu, unkulunkulu wamaHindu, kunokuba abe yinkosi yamanje.
- Udonga lwangaphandle lwangaphandle e-Angkor Wat lwalungeze ithempeli elifanele, idolobha, kanye nendlu yobukhosi, besebenzisa isikhala samahektare angu-203 (820,000 square meters). Akukho lutho oluhlala odongeni namuhla.
- Izitini zaseKhmer zahlanganiswa cishe zingabonakali ngokusebenzisa imithi yemifino esikhundleni sokudaka.
- Izivakashi eziningi aziqapheli ukuthi izindawo eziningi ezithempelini zase-Angkor zivele zidwetshiwe. Namuhla, amathrekhi ambalwa kuphela wepende ahlala emathempelini ambalwa nje.
Umlando
- Yakhiwe ekuqaleni kwekhulu le-12 (phakathi kuka-1113 no-1150), i-Angkor Wat ibhekwa njengesikhumbuzo esikhulu kunabo bonke emhlabeni. Kodwa kulokhu, ubukhulu abukhathali: I-Cambodia namanje ayizange ibenqume njengenye yezimangaliso eziyisikhombisa zezwe okhethwe yivoti ngoJulayi 7, 2007.
- I-sandstone eyakhiwa ukwakha isikhumbuzo sikazwelonke saseCambodia, okungenani amathani ayizigidi eziyisihlanu, kufanele iqhutshwe kusukela emakhilomitha angu-25 ukusuka kude.
- I-Angkor Wat isuke isuka eHindu kuya eBuddhist isebenzisa isikhathi esithile ngasekupheleni kwekhulu le-13 leminyaka. Ithempeli lisasetshenziswa amaBuddha njengendawo yokukhulekela namhlanje.
- Omunye wabaseNtshonalanga bokuqala ukubona i-Angkor Wat kwakungu-Antonio da Madalena, umloki wasePortugal, owavakashela ngo-1586. Ngaphambi nje kokuba ama-Europe afike, umthunywa waseShayina ogama lakhe linguZhou Daguan wahlala e-Angkor ngonyaka owodwa phakathi kuka-1296 no-1297; wadala i-akhawunti ebhaliwe yalokho okuhlangenwe nakho kwakhe esikhathini esithile ngaphambi kuka-1312. Incwadi kaZhou Daguan, i-akhawunti kuphela ye-Angkor yekhulu le-13, yahunyushwa ngesiNgisi nguPeter Harris encwadini ethi A Record of Cambodia .
- U-Henri Mouhot, umhloli wamaFrance, wasiza ukuletha u-Angkor Wat udumo eNtshonalanga ngokushicilela i-akhawunti yokuvakasha kwakhe phakathi nekhulu le-19. Incwadi yakhe ihamba ngezinyawo eSiam, eCambodia, eLosos nase-Annam .
Ukuvakasha kanye nezinzuzo
- I-Angkor Wat yenziwe i-UNESCO World Heritage Site ngo-1992. Leli sayithi lahlushwa amashumi eminyaka okuvakasha okungekho emthethweni nokuphanga; izithombe eziningi zasendulo ziye zachithwa futhi amakhanda abo athengiswa kubathengi abazimele. Umzamo wokubambisana wamazwe omhlaba uye wakusiza ukubuyisela kancane kancane amasayithi nokuvimbela ukuqhuma okuqhubekayo kwezakhiwo ezingazinzile.
- I-Sokimex, inkampani yangasese eyasungulwa ngumuntu waseBietnam-isiCambodian, uqashe u-Angkor Wat waseCambodia kusukela ngo-1990 futhi ulawula ukuvakasha lapho ngenzuzo. I-Sokimex nayo inehlulo lwe-petroleum, ilawula amahhotela, futhi isebenza ngeSarika Air Services.
- Iningi lemali yokubuyisela i-Angkor Wat ivela ekusizeni kwamanye amazwe. Ukulinganiselwa okungu-28% kokuthengisa ithikithi kubuyela emuva kuthempelini.
- Ukudlula izinsuku ezintathu ukuhlola amathempeli ase-Angkor kubiza u-US $ 40. Ukudlula kwosuku olulodwa kuyatholakala ku-US $ 20, noma kudluliselwa isikhathi esidlule samasonto angu-US $ 60.
- UJacqueline Kennedy wayengozini yokuvakashela e-Angkor Wat ngesikhathi iMpi YeVietnam ukufeza "iphupho lokuphila" lokubona isikhumbuzo.
- Ithempeli lase-Angkor iTa Prohm-edumile ngemivini emikhulu elapha iziqothu-lisetshenziselwa ukubeka i-movie iTomb Raider . I-Paramount ithengiswe US $ 10,000 ngosuku ngosuku lwezinsuku eziyisikhombisa ukuze ifilimu lapho. Ngeshwa, ezinye zezihlahla ezithombeni ezikhulayo ezikhungweni zikaTa Prohm ziye zadingeka zisuswe ukuze kulondolozwe ithempeli ukuqhubeka nokuwa.