Ingabe Kufanele Usakhathazeke NgeZika?

Ukukhathazeka ngegciwane lesandulela ngculaza kuye kwaholela abaningi abahamba ngezinyawo ukuba babuyekeze kabusha izinhlelo zabo ze-Olimpiki. Eqinisweni, abagijimi abaningana banqume ukushiya ama-Olimpiki asehlobo, kuhlanganise neGolf Day noVijay Singh kanye nomgibeli webhayisikili iTejay van Garderen, ngenxa yegciwane leZika. Njengoba igciwane lisakazeka kulo lonke elaseCentral naseNingizimu Melika, eCaribbean, nasezingxenyeni eziseningizimu ye-United States, kubalulekile ukwazi izindaba ze-Zika zamuva kakhulu.

Yini esikwaziyo ngeZika?

I-virus ye-Zika isasanda ku-Latin America, kodwa isakaze masinyane futhi ibangele ukukhathazeka okuchungechunge ngenxa yokuxhumana kwayo nokukhubazeka kokuzalwa. Nakuba i-Zika igciwane elivame kakhulu futhi ngakho-ke akuyona into ephathelene nabantu abadala abanempilo, izinkinga ezihlobene noZika kuqala zivele eNyakatho-mpumalanga yeBrazil, lapho odokotela beqaphela inani elimangalisa lezingane ezizalwe ngephutha lobuchopho okuthiwa i-microcephaly. Kusukela ngaleso sikhathi, kwenziwa izifundo eziye zafakazela ukuxhumana phakathi kweZika ne-microcephaly.

I-Zika ingabangela ukukhubazeka kokubeletha lapho owesifazane okhulelwe engena egciwane, okungenzeka adluliselwe emntwaneni nge-placenta. Uma lokhu kwenzeka, i-Zika ingabangela ingane ukuba ihlakulele ikhanda elingavamile, elivame ukuhlotshaniswa nobuchopho obungathuthuki. Ukuqina kwalesi simo kuyahlukahluka, kodwa ezinye izingane ezizalwa nge-microcephaly zizobe ziba ukuphuza ukuthuthukiswa, ukulahlekelwa ukuzwa, kanye / noma ukulahlekelwa kombono, futhi amacala amakhulu kakhulu aholela ekufeni.

I-Zika nayo ixhunywe no-Guillain-Barre syndrome, ukukhubazeka okwesikhashana kodwa okungenzeka kube nokukhubazeka okukhulu. Kukhona cishe okungu-1 ku-4000-5000 ithuba lokuthi umuntu otheleleke ngeZika uzoba nalesi simo.

Zika isakazeka kanjani? Uphi i-Zika?

I-Zika isakazwa kakhulu ngamangqamuzana. Njengomkhuhlane we-Dengue kanye ne-chikungunya, i-Zika isakazwa yi- Aedes aegypti inyosi , etholakala emazingeni ashisayo.

Ngokungafani nezinye izifo ezithathelwana umiyane, iZika ingasakazwa ngezocansi nakwesifazane okhulelwe uye emntwaneni wakhe ongakazalwa.

I-Zika okwamanje isebenza kuwo wonke amazwe aseCentral naseNingizimu Melika, ngaphandle kweChile ne-Uruguay. Ngaphezu kwalokho, iZika kulindeleke ukuthi isakaze kwezinye izingxenye ze-US lapho u- Aedes aegypti ehlala khona - eFlorida naseGulf Coast. Ama-Zika abuye abikwe ezindaweni ezifana neNew York City lapho abahambi bebuya khona ePuerto Rico, eBrazil, nakwezinye izindawo lapho iZika ekhona khona bese udlulisela igciwane kubalingani babo ngokusebenzisa ukudluliselwa ngokocansi.

Ingabe ama-Olympic azokhanselwa ngenxa yeZika?

I-World Health Organisation isinqumo sayo sokungahlehlisi noma ukukhansela iMidlalo yama-Olympic, ehlelwe ukuqala eRio de Janeiro ngo-Agasti. Ukucabangela kwabo kuhlanganisa ukuthi ukudluliselwa kweZika kulindeleke ukuba kwehle njengoba ubusika eBrazil kuqala, nokuthi izivakashi zingavimbela ukusakazeka kwegciwane ngokuthatha izinyathelo zokuqapha, ikakhulukazi ukusebenzisa ukuphika kwezinambuzane. Kodwa-ke, ososayensi abangaba ngu-150 babuza i-WHO ukuba ibuke kabusha, icaphuna ukukhathazeka ukuthi ezinye zezivakashi eziyizinkulungwane ezingamakhulu eziyinkulungwane zizobuyisela leli gciwane emazweni azo.

Ubani okufanele agweme ukuhamba ngenxa yeZika?

I-WHO itusa ukuthi abesifazane abakhulelwe abahambanga ezindaweni lapho iZika isakazeka khona.

Abesifazane abahlela ukukhulelwa maduze noma abalingani besifazane abangakhulelwa kufanele bagweme ukuhamba okunjalo noma ukubambezeleka ukukhulelwa. Kukholelwa ukuthi i-Zika virus ingaphila kwabesifazane abakhulelwe cishe izinyanga ezimbili kodwa isikhathi esifushane emadodeni nakwabesifazane abakhulelwe.

Izindaba zakamuva mayelana nomuthi wokugoma weZika

Umuthi wokugoma weZika okwamanje uthuthukiswa. Ngenxa yokuthi igciwane lifana ne-yellow fever ne-dengue, umuthi wokugoma ungathuthukiswa kalula. Kodwa-ke, ukuhlolwa komuthi wokugoma kuyothatha okungenani iminyaka emibili.