Umhlahlandlela wezilimi zase-Afrika ezibhalwe yizwe

Ngisho nezwekazi elinamazwe angama-54 ahluke kakhulu , i-Afrika inezilimi eziningi. Kucatshangwa ukuthi phakathi kwezilimi ezingu-1,500 no-2 000 kukhulunywa lapha, abaningi banesethi sabo sezinkulumo ezihlukahlukene. Ukwenza izinto zidideke nakakhulu, emazweni amaningi ulimi olusemthethweni alufani nolwimi lwesi-franca - okungukuthi, ulimi olukhulunywa iningi lazakhamuzi zalo.

Uma uhlela uhambo oluya e-Afrika , kuwumqondo omuhle ukucwaninga kokubili ulimi olusemthethweni kanye ne-lingua franca yezwe noma isifunda oya kuwo.

Ngale ndlela, ungazama ukufunda amagama ambalwa noma amagama ngaphambi kokuhamba. Lokhu kungaba nzima - ikakhulukazi lapho ulimi lungabhaliwe ngefoni (njengesiBhunu), noma kufaka phakathi ama-consonants (njenge-Xhosa) - kodwa ukwenza umzamo uzotholwa kakhulu ngabantu ohlangana nabo lapho uhamba khona.

Uma uhamba ekoloni yangaphambili (njengeMozambique, Namibia noma iSenegal), uzothola ukuthi izilimi zaseYurophu nazo zingase zifike kahle - nakuba uzilungiselele isiPutukezi, isiJalimane noma isiFulentshi ozwayo lapho uzwakala uhluke kakhulu kunase-Europe. Kulesi sihloko, sibheka izilimi ezisemthethweni nezikhulunywe kakhulu kunazo zonke zezindawo zokuhamba ezihamba phambili zase- Afrika , ezihlelwe ngokulandelana kwe-alfabhethi.

I-Algeria

Izilimi ezisemthethweni: I-Standard Standard Arabic nesiTamazight (i-Berber)

Izilimi ezikhulunywa kakhulu kunazo zonke e-Algeria yi-Algerian Arabic ne-Berber.

I-Angola

Ulimi olusemthethweni: isiPutukezi

IsiPutukezi sikhulunywa njengolimi lokuqala noma lwesibili ngabantu abangaphezu kwezingu-70%. Kunezilimi ezingaba ngu-38 zase-Angola e-Angola, kuhlanganise Umbundu, Kikongo kanye neChokwe.

IBenin

Ulimi olusemthethweni: isiFulentshi

Kukhona izilimi ezingu-55 eBenin, ezithandwa kakhulu yi-Fon ne-Yoruba (eningizimu) noBeriba noDendi (enyakatho).

IsiFulentshi sikhulunywa ngabantu abangama-35 kuphela kuphela.

I-Botswana

Ulimi olusemthethweni: isiNgisi

Nakuba isiNgisi yilona ulimi oluyinhloko olulotshiwe eBotswana, iningi labantu likhuluma isiSetwana njengolimi lwabo.

Cameroon

Izilimi ezisemthethweni: isiNgisi nesiFulentshi

Kunezilimi ezingaba ngu-250 eCameroon. Kulezi zilimi ezimbili ezisemthethweni, isiFulentshi sikhulunywa kakhulu kakhulu, kanti ezinye izilimi ezibalulekile zesifunda zihlanganisa uFang no-Piggin Pidgin English.

I-Cote d'Ivoire

Ulimi olusemthethweni: isiFulentshi

IsiFulentshi ulimi olusemthethweni nolwimi lwesiNgisi eCote d'Ivoire, nakuba kukhulunywa ngezilimi ezingaba ngu-78 zomdabu.

I-Egypt

Ulimi olusemthethweni: I-Standard Standard yase-Arabhu

I-lingua franca yaseGibhithe yi-Egyptian Arabic, ekhulunywa yiningi labantu. IsiNgisi nesiFulentshi nazo zivamile ezindaweni zasemadolobheni.

Ethiopia

Ulimi olusemthethweni: isi-Amharic

Ezinye izilimi ezibalulekile e-Ethiopia zihlanganisa i-Oromo, iSomalia ne-Tigrinya. IsiNgisi yilona ulimi oluvelele kakhulu olufundiswa ezikoleni.

IGabon

Ulimi olusemthethweni: isiFulentshi

Abantu abangaphezu kuka-80% bangakhuluma isiFulentshi, kodwa iningi lisebenzisa isi-40 sezilimi zomdabu njengolimi lwabo. Kulawa, okubaluleke kunazo zonke yi-Fang, Mbere noSira.

I-Ghana

Ulimi olusemthethweni: isiNgisi

Kunezilimi ezingaba ngu-80 ezahlukahlukene eGhana. IsiNgisi yi-lingua franca, kodwa uhulumeni uxhasa izilimi ezingu-8 zase-Afrika, kuhlanganise noTwi, u-Ewe noDagbani.

Kenya

Izilimi ezisemthethweni: IsiSwahili nesiNgisi

Zombili izilimi ezisemthethweni zisebenza njengelwimi lwesiKenya, kodwa kulabo ababili, isiSwahili yiyona ekhulunywa kakhulu kunazo zonke.

ILesotho

Izilimi ezisemthethweni: isiSuthu nesiNgisi

Abantu abangaphezu kwezingu-90% baseLesotho basebenzisa isiSuthu njengelulwimi lokuqala, nakuba kusetshenziswa izilimi ezimbili.

Madagascar

Izilimi ezisemthethweni: isiMalagasy nesiFulentshi

IsiMalagasy sikhulunywa kulo lonke elaseMadagascar , nakuba abantu abaningi bekhuluma isiFulentshi njengolimi lwesibili.

Malawi

Ulimi olusemthethweni: isiNgisi

Kukhona izilimi ezingu-16 eMalawi, okukhulunywa ngazo kakhulu yiChichewa.

I-Mauritius

Izilimi ezisemthethweni: isiFulentshi nesiNgisi

Abaningi baseMauritiya bakhuluma isiCreole saseMauritian, ulimi olusekelwe kakhulu eFrance kodwa futhi luboleka amagama ezilimi zesiNgisi, zase-Afrika naseNingizimu-mpumalanga Asia.

Morocco

Ulimi olusemthethweni: I-Standard Standard Arabic ne-Amazigh (i-Berber)

Ulimi olukhulunywa kakhulu kunazo zonke eMorocco yiMoroccan Arabic, nakuba isiFulentshi siyisilimi sesibili kwabakhamizi abaningi bezwe.

I-Mozambique

Ulimi olusemthethweni: isiPutukezi

Kunezilimi ezingu-43 ezikhulunywa eMozambique. Okukhulunywa kakhulu kunazo zonke yiPutukezi, kulandelwa izilimi zase-Afrika njengoMakhuhuwa, isiSwahili kanye nesiShangaan.

ENamibia

Ulimi olusemthethweni: isiNgisi

Naphezu kwesimo salo njengolimi olusemthethweni eNamibia, abangaphansi kuka-1% bamaNamibi bakhuluma isiNgisi njengolimi lwabo. Ulimi olukhulunywa kakhulu kunazo zonke ngu-Oshiwambo, olulandelayo yiKhoekhoe, isiBhunu nesiHerero.

ENigeria

Ulimi olusemthethweni: isiNgisi

I-Nigeria inezilimi ezingaphezu kuka-520. Okukhulunywa kakhulu kunazo zonke kuhlanganisa isiNgisi, isiHausa, isi-Igbo nesi-Yoruba.

U Rwanda

Izilimi ezisemthethweni: isiKinyarwanda, isiFulentshi, isiNgisi nesiSwahili

IsiKinyarwanda ulimi lwabazali abaningi baseRwanda , nakuba isiNgisi nesiFulentshi ziqondwa kabanzi kulo lonke izwe.

Senegal

Ulimi olusemthethweni: isiFulentshi

ISenegal inezilimi ezingu-36, okukhulunywe ngaso kakhulu yiWolof.

Iningizimu Afrika

Izilimi ezisemthethweni: isiBhunu, isiNgisi, IsiZulu, isiNgisi, isiNdebele, iVenda, iSwati, isiSuthu, isiNorthern Sotho, iSonga nesiSwana

Abantu abaningi baseNingizimu Afrika babilimi futhi bangakhuluma okungenani izilimi ezingu-11 ezisemthethweni zezwe. IsiZulu nesiXhosa yizilimi zomama ezivame kakhulu, nakuba isiNgisi siqondwa abantu abaningi.

Tanzania

Izilimi ezisemthethweni: IsiSwahili nesiNgisi

Bobabili isiSwahili nesiNgisi bangama-lingua franca eTanzania, nakuba abantu abaningi bengakwazi ukukhuluma iSwahili kunokukhuluma isiNgisi.

I-Tunisia

Ulimi olusemthethweni: i-Literary Arabic

Cishe wonke amaTunisia akhuluma ngesi-Arabhu ngesi-Arabhu, ngesiFulentshi njengolimi lwesibili oluvamile.

Uganda

Ulimi olusemthethweni: isiNgisi nesiSwahili

IsiSwahili nesiNgisi yizilimi ze-lingua e-Uganda, nakuba abantu abaningi basebenzisa ulimi lwendabuko njengelulwimi lwabo. Okuthandwa kakhulu kuhlanganisa i-Luganda, i-Soga, i-Chiga, ne-Runyankore.

Zambia

Ulimi olusemthethweni: isiNgisi

Kunezilimi ezingaphezu kwezingu-70 nezilimi ezahlukahlukene eZambia. I-Seven ihlonishwa ngokusemthethweni, kuhlanganise neBemba, Nyanja, Lozi, Tonga, Kaonde, Luvale noLunda.

Zimbabwe

Izilimi ezisemthethweni: Chewa, Chibarwe, isiNgisi, iKalanga, uKoisan, Nambya, Ndau, Ndebele, Shangani, Shona, ulimi lwezandla, isiSuthu, isiTonga, isiTswana, isiVenda nesiXhosa

Izilimi ezingu-16 ezisemthethweni zaseZimbabwe, isiNgisi, isiNdebele nesiNgisi yizona ezikhulunywa kakhulu.

Lesi sihloko sibuyekezwe nguJessica Macdonald ngoJulayi 19, 2017.