Umgwaqo omncane wokubuyela emuva uqhubeka eNepal

Ngeviki elizayo lizokhumbula usuku lokuzamazama komhlaba okubhubhisayo okwenzeka eNepal phakathi nonyaka ka-2015. Ngomhla ka-Ephreli 25 walowo nyaka ama-7.8 magnitude temblor amadolobhana abhujisiwe, ahlanganisa amathempeli asezindaweni zasendulo, futhi wabulala izinkulungwane zezinkulungwane, eshiya izwe liphelele. Manje, ezinyangeni eziningi kamuva izinto ziqala kancane ukubuyela endaweni evamile lapho, nakuba izinselele ezinkulu ziqhubeka zikhona.

Phakathi neminyaka embalwa eyedlule, izigidi zamaRandi ezisiza ziye zafika eNepal, futhi izinkulungwane zezisebenzi zokuzithandela ziye zahamba lapho ukuze zisebenze kumaphrojekthi aklanyelwe ukusiza izwe libuyele ezinyaweni zalo. Kodwa uhulumeni waseNepali uhloniphekile futhi akaphuzi ekwenzeni izinqumo ngezikhathi ezithile, ngakho-ke imali engakaze isatshalaliswe kahle, futhi ayikho konke eya ekusizeni inqubo yokwakha kabusha. Ngenxa yalokho, kunezindawo zezwe - njengeSindhupalchowk esifundeni - eqhubeka nokulwa.

Ukwenza izinto zibe zimbi nakakhulu, kuye kwaba nokuzamazama okungaphezu kuka-400 ngemuva kokuzamazama komhlaba kwangempela. Lokhu kuye kwagcina izakhamizi zaseNepali ziphelile njengoba zihlala ngokwesaba enye inhlekelele enkulu ehlasela isifunda. Umbhangqwana wokuthi ngezimo eziphilayo ezimbi kakhulu ezindaweni ezithintekayo kakhulu futhi kuba nzima kakhulu ukuba umuntu aphile ezindaweni ezakhiwe ngokuphelele futhi azange zakhiwe kabusha.

Akukona konke okubi kodwa. Isifunda sase-Annapurna ne-Khumbu Valley bobabili babizwa ngokuphephile futhi bevulekele izivakashi. Ngaphezu kwalokho, uMnyango Wezezwe wase-US waphakamisa iseluleko sezokuhamba ngoMashi 1, 2016 nezifundo ezizimele zezindawo - ezithandwa ngabantu abahambelayo - zathola ukuthi imigwaqo yokuhamba ngezindawo kulezi zindawo yayiphephile ngokuphelele futhi igxilile.

Amadolobhana akhiwe kabusha, futhi izindlu zetiya zendawo zivulekile futhi, zamukele izivakashi njengoba zenze iminyaka.

Ngisho noma lezo zindawo zivuliwe, abahambayo abasazobuyela kunoma yiziphi izinombolo ezibalulekile noma kunjalo. I-blogger ehamba phambili ehamba ngezintaba, u-Alan Arnette, usanda kuhamba nge-Khumbu Valley endleleni eya e-Everest Base Camp, futhi ibike ukuthi imigwaqo nemizana njengamanje idlula kunezikhathi ezedlule. Lokhu kusho ukuthi izindlu zetiye zinezikhundla, izinkampani eziqondisayo azinawo amaklayenti anele, kanti umnotho wesifunda uyaqhubeka nokulwa. Lokhu kusho ukuthi abahambi abahamba phambili banethuba lokuzwa iNepal ngendlela engavamile eminyakeni yamuva - ethule futhi ingenalutho.

Njengoba imboni yokuhamba eNepal ihlukumezela ukubuyela emuva, kunezinkokhelo okumele zenziwe ngamakhohlandlela wendawo. Abaningi bafuna umsebenzi, futhi bazimisele ukuthatha amakhasimende ngamanani aphansi anciphisa ukuheha ibhizinisi. Kungcono nakakhulu, imigwaqo ehamba nge-Circuit Annapurna kanye nomzila oya e-Everest Base Camp ayinalutho, okusho ukuthi izixuku ngeke zibe khona, zinikeze umuzwa wokuhlala wedwa ongazange ube khona njalo kulezo zindawo isikhathi esithile.

Isimo sezulu eNepal okwamanje siyakwamukela. Abantu balapho bayazi ukuthi uma bezobuyela ezweni labo emgqeni, bazodinga amadola ezivakashi eziyigugu. Lokhu kuye kwaholela abaningi bendawo ukuthi babonge abahambeli abavakashelayo, ngenkathi bebanxusa ukuba babelane ngolwazi nabangani nomndeni ekhaya. Ngisho noma izinombolo zamanje ziphansi, kunethemba eliningi lokuthi izinto zizophinde zenzeke esikhathini esizayo esiseduze.

Umhambi wezihambi uye wahlala ebalulekile eNepal, kodwa lokho kuyiqiniso manje kunanini ngaphambili. Imali esiyichitha kuleli lizwe kuyoba yingxenye yezakhiwo zokwakha ezisiza ukubuyisela umnotho endleleni futhi kusize ekutholeni amanye amadolobha angakakhiwa futhi asebenze futhi. Ngaphezulu kwalokho, izonikeza abantu abaningi baseNepal isizathu sokuhlala.

Njengoba isimo sabo sezomnotho njengamanje sibonakala sibuhlungu kakhulu, abanye baye basuka emazweni angomakhelwane befuna umsebenzi namathemba angcono esikhathini esizayo. Uma i-turn-around ingase iqhubeke ukuqhubeka, kuzoba nezizathu zokuhlala ekhaya nokusiza ngemizamo futhi.

Inkathi yokuhamba kwentwasahlobo eNepal iphela kuze kufike uJuni, iphela lapho kufika ukushona kwehlobo. Isikhathi sesibili kunasekuqaleni kokuwa, ukuqala ngasekupheleni kukaSepthemba bese kuqhubeka ngoNovemba. Zombili izikhathi ezimnandi zokuba e-Himalaya, futhi akuphuzi kakhulu ukubhuka uhambo nganoma iyiphi inkathi kuleli phuzu. Manje nje uzobe nethuba lokuvakashela enye yezindawo ezihamba phambili kakhulu zokuhamba emhlabeni, uzobe ubambe iqhaza enhlalakahleni yalabo abahlala khona. Ubani ongase acele lutho olungaphezu kwalokho kusuka ekuhlangenwe nakho kwabo kohambo?