ISpanishi ilawula, kodwa izilimi zendabuko zisakhulunywa
Uma uhamba ePeru, cishe ucabanga ukuthi ulimi oluzolizwa luyi-Spanish. Yiqiniso, kodwa i-Peru liyisizwe ngezilimi eziningi, futhi lilawulwa yiSpanishi kodwa libuye libuyele ezinhlobonhlobo zezilimi zendabuko. Inkimbinkimbi yezilimi zibonakala ku-Article 48 yoMthethosisekelo Wezombusazwe wasePeru, ovuma ngokusemthethweni izilimi ezahlukene zezizwe:
Izilimi ezisemthethweni zoMbuso ziyiSpain futhi, noma yikuphi lapho zikhona khona kakhulu, iQuechua, i-Aymara, nezinye izilimi zomdabu ngokuhambisana nomthetho. "
01 ngo-04
ISpanishi
Cishe amaphesenti angu-84 abantu basePeruvia akhuluma iSpanishi (eyaziwa ngokuthi i- Castellano noma i- Espanol ), okwenza kube ulimi olukhulunywa kakhulu kakhulu ePeru. Futhi ulimi oluyinhloko lohulumeni wasePeruvia, abezindaba, kanye nenqubo yezemfundo.
Noma kunjalo, abahamba ngesiSpanishi abahamba ePeru bazobhekana nokuhluka okuncane kwesifunda ngolimi, njengezinguquko ekukhulumeni nasekukhulumeni okuvamile. Njengoba kunezinto eziningi ePeru, lezi zinguquko zihambelana nezifunda ezintathu zendawo ezikude ezisogwini, izintaba, kanye namahlathi . Umhlali ogwini lwaseLima, isibonelo, angakwazi ukubona iPeruvia evela ehlathini ngendlela yakhe yokukhuluma.
I-slang e-Peruvian ehlala ikhona ibuye ivame ezweni lonke, ikakhulukazi phakathi kwentsha yasemadolobheni.
02 ka 04
IsiQuechua
IsiQuechua ulimi lwesibili oluvame kakhulu ePeru kanye nolimi olukhulunywa kakhulu kunazo zonke. Kukhulunywa ngamaphesenti angama-13 abantu, ikakhulukazi ezindaweni eziphakathi nendawo eziseningizimu yePeru. IsiQuechua kwakuyisilimi se-Inca Empire; ikhona isikhathi eside ngaphambi kokuba i-Incas ibe namandla, kodwa ukusetshenziswa kwabo nokukhuthazwa kolimi kwakusize ukuba isakaze-futhi ihlale iqinile-ezindaweni zase-Andean zasePeru.
Izihlukaniso eziningi zikhona emkhayeni wolimi lwesiQuechua kangangokuthi abanye abakhuluma isiQuechua bakuthola kunzima ukuxhumana nalabo abavela ezifundeni ezahlukene. Ilungu lomphakathi waseQuechua eNorthern Peru, isibonelo, kungase kube nzima ukukhulumisana kahle nomuntu ovela eCusco noma ePuno.
03 ka 04
I-Aymara
Kukhona ngaphansi kwesigamu sezigidi ze-Aymara-izikhulumi ePeru (amaphesenti angaba ngu-1.7 wabantu), kodwa lihlala ulimi lwesizwe olukhulunywa kakhulu lwesithathu. Inani lezikhulumi zalolu limi liye lancipha phakathi namakhulu eminyaka, zinezinkinga zokulwa kokubili isiQuechua bese iSpanishi.
EmaPeru anamuhla, izikhulumi ze-Aymara zihlala cishe eningizimu eningizimu kakhulu emngceleni neBolivia naseNyakatho yeLake Titicaca (abantu base-Uros beziqhingi ezizungezile bakhuluma u-Aymara). I-Aymara ikhulunywa kakhulu eBolivia, enezikhulumi ezingaba yizigidi ezimbili ze-Aymara.
04 ka 04
Ezinye izilimi zendabuko zasePeru
Inkimbinkimbi yezilimi zasePeru zifinyelela phezulu lapho uhamba empumalanga ye-Andes uye ehlathini. I-Peruvian Amazon Basin inezindlu okungenani amaqembu angu-13 e-ethnolinguistic, ngalinye liqukethe iziqephu ezengeziwe zezilimi zomdabu. Umnyango wehlathi weLorto, indawo enkulu kunazo zonke zokuphatha zasePeru , iqukethe ukuhlukahluka okukhulu kwezilimi zomdabu.
Ngokuphelele, izilimi ezisele zendabuko zasePeru-njenge-Aguaruna, i-Ashaninka, ne-Shipibo-zikhulunywa ngamaphesenti angaphansi kwe-1 yabantu basePeruvia. EmaPeru asekhuluma ulimi lwendabuko, kuhlanganise isiQuechua ne-Aymara, iningi liyizilimi ezimbili futhi likhuluma iSpanishi.